Çĕр пин сăмах ςĕр-шывĕнчеВ краю ста тысяч слов
ă ĕ ς ÿ ă ĕ ς ÿ ă ĕ ς ÿ ă ĕ ς ÿ ă ĕ ς ÿ
Асанне юмахĕсем : РСФСР тава тивĕςлĕ артистки В. И. Голубева каласа панă юмахсем : [кĕςĕн ςулхи шкул ачисем валли] / [Г. А. Матвеева пухса хатĕрленĕ] ; худож. Е. В. Енькка. - Шупашкар : Чăваш кĕнеке издательстви, 2014. - 102 с. : ил.; 22 см + 1 электрон.опт. диск (CD-ROM)
В книгу вошли 18 сказок из репертуара заслуженной артистки РСФСР В.И. Голубевой, звучавшие в очень любимой детворой радиопередаче «Бабушкины сказки».Чувашское книжное издательство подготовило подарок юным любителям сказок и их родителям: у них есть возможность не только читать книгу, рассматривая рисунки, но и слышать голос Веры Ивановны. В комплекте с книгой выпущен аудиодиск.Для младшего школьного возраста.
Чăваш халăхĕн культурине, унăн сăмахлăхĕпе йăли-йĕркине тĕпчесе ĕмĕрне ирттернĕ Н. Р. Романовăн (1905-1960) ваттисен сăмахĕсен, каларăшсен, тупмалли юмахсен пуххи – халăхăн ăс-хакăл пуянлăхне кăтартакан пысăк ĕς. Унăн иккĕмĕш кăларăмĕ шкул ачисемпе вĕрентекенсемшĕн те, студентсемпе ахаль вулаканшăн та усăллă пуласса шанатпăр.
Сказка о том, как дети Ветра помогли разбогатеть бедному Ивану.
Составил, перевел на русский язык и подготовил к печати виднейший деятель культуры Чувашии и России, народный писатель Чувашии, академик Международиой Академии информатизации, почетный профессор Московского государственного гуманитарного университета им. М.А. Шолохова М.Н. Юхма. В книгу включены народные легенды, предания, сказки и потешные рассказы, которые восходят к наиболее древнему пласту чувашского фольклора. Большинство из них печатается впервые. Из имеюшихся вариантов составитель старался выбирать те, которые отражают наиболее древние воззрения чуваш на жизнь и бытие. В этом смысле книга представляет уникальное явление не только для любителей, но и для специалистов.
Чăваш халăхĕ сăмахлăх кĕнекисенчен чухăн мар. Н. И. Ашмаринăн 17 томлă Чăваш сăмахĕсен кĕнеки (THESAURUSLINGUAETSCHUVASCHORU) пек кăларăмсем тĕнчери чылай пысăк халăхсен те ςук. Хăй вăхăтĕнче И. А. Андреевпа Н. П. Петров редакцилесе кăларнă «Русско-чувашский словарь»; М. И. Скворцов хатĕрленĕ «Чăвашла-вырăсла словарь» ĕςсем пирки те ςавнах каламалла. Тăван чĕлхемĕрĕн сăмахлăне тĕпчессипе Александр Михайлов, ςирĕм ςула яхăн тăрăшса, шутсăрах пархатарлă ĕς тунă. Вăл хатĕрленĕ «Халăх сăмахĕсемпе каларăшсен тата ςунатлă пуплевсен чăвашла-вырăсла пуххийĕ» те ςўлерех асăннă кĕнекесем хушшинче хăйĕн тивĕςлĕ вырăнне тупасса шанас килет. Авторĕ ăна, хăйĕн укςи-тенкипе кăларса, тăван халăхăмăра чăнласах пысăк парне кўрет.
Патмар И. А. Халăх сăмахлăхĕ Патмарсен пуххинче = Фольклор, собранный Патмарами (в 10 томах) : (10 томла пуххи) / И. А. Патмар, Э. И. Патмар, С. Э. Патмар. - Шупашкар : Çĕнĕ вăхăт, 2007 - .
Т. 1 : Тупмалли юмахсем / худ. : А. А. Плеханов. - 2007. - 207 с.
Некоторые исследователи считают, что на современном этапе фольклор иссяк и ничего нового невозможно найти. Однако, побывав в сельской местности – мнение меняется. Пока народ живет, фольклор не убавляется, она передается из поколения в поколение.
Более ста тысяч строк народных песен, около тридцати тысяч пословиц и поговорок, двадцать пять тысяч языческих имен и много другого фольклорного материала был собран известным фольклористом Чувашии Иваном Анисимовичем Патмар. Продолжателем его дела является Эдисон Патмар. Посетив более 600 деревень за пределами Чувашской Республики, и населенные пункты нашей республики, ему удалось собрать новый фольклорный материал, который представлен в книге «Загадки». Издание представляет собой первый том фольклорного материала, собранного И. А. Патмаром, Э. И. Патмаром, С. Э. Патмаром. Предполагается издание десяти томов книг к 2015 году - 100 - летию Ивана Анисимовича Патмара.
В настоящее издание вошли загадки, расположенные в алфавитном порядке. Здесь нашли отражение загадки современные и старые. В начале книги дается алфавитный указатель сказок.
Т. 2 : Кашни кун - пĕр юмах = Каждый день – по сказке. - 2007. - 319 с.
Второй том 10-томного собрания чувашского народного творчества Э. Патмар посвящает 100-летию со дня рождения своего отца Ивана Патмара, большого собирателя чувашского фольклора. Она построена таким образом, чтобы ребенок вместе с семьей каждый день в течение года мог бы познакомиться с мудростью хотя бы одной чувашской сказки.
Т. 3 : Ĕнерхи вĕри яшка : асамлă юмахсем = Вчерашний горячий суп : сказки. - 2007. - 293 с.
Волшебные сказки составили третий том фольклорного собрания Патмаров.
5-мĕш том : Ăслăлăх сукмакĕ = Тропа мудрости. - 2009. - 359 с.
Т. 6 : Чăвашла-вырăсла халăх сăмах кĕнеки. - 2010. - 512 с.
Т. 7 : Чăваш салтакĕ = Чувашский солдат. - 2012. - 226 с.
Т. 8 : Хĕр, арăм. - [в авт. ред.]. - 2012. - 278 с.
Кĕнекене Тутарстанпа Пушкăртстанра, Чĕмпĕр, Самар, Оренбург облаçĕсенчи чăваш ялĕсенче 1984 тата 1987 çулсенче ирттернĕ пур енлĕ (комплекслă) экспедици материалĕсен пĕр пĕчĕк пайне – В. Г. Родионов профессор пухнисене – кĕртнĕ. Пур енлĕ экспедици Ульяновск облаçĕнчи Чăвашкасси ялĕнчен пуçланнă. Ун чухне В. Г. Родионовпа Г. Юмарт Уçăп Ени такмакçă-халапçа тупса палăртнă, вăл калаçнисене чылай çырса илнĕ.
1987 çулхи экспедицире Пушкăрт республикинчи тата Оренбург облаçĕнчи 20 чăваш ялне тĕпченĕ, пур енлĕ материал пуçтарнă. В. Г. Родионов ытларах йăла-йеркепе сайра тĕл пулакан жанр тексчĕсене пухма тăрăшнă. К. В. Иванов тата Г. Т. Тимофеев çинчен каланисемпе аса илнисене çырса илнĕ. Çав çулнех экспедицире çырса илнĕ пумилкке юррисем питĕ ăнăçлă пулнă. Пушкăрт çармăсĕсем тутарсене улăх çармăсĕсем евĕрлех чĕнеç иккен – çÿэç, чăвашсене вара куркмари теççĕ.
Оренбург облаçĕнчи Артемовка ялĕ çыннисем пурте чăвашла калаçаççĕ, юрлаççĕ, çав хушăрах хăйсене тутар тесе шутлаççĕ. Базгеево ялĕнче вара тутарла калаçакан, çав хушăрах хăйсене чăваш тесе калакансем пурăнаççĕ. Çакăн евĕрлĕ тĕслĕхсем этнос ăнĕпе тăн ăнĕ Атăл çинче пурăнакан халăхсен питĕ çывăх пулни, вĕсем пĕр-пĕринпе тачă çыхăнни çинчен каласа ĕнентереççĕ.
Чăваш Республика тулашĕнчи чăвашсем еплерех пурăннине пĕлес туртăмлă çынсемпе тĕпчевçĕсемшĕн çак кĕнеке усăллă пулĕ.
Çак кăларăмра чăваш халăх поэзине пĕрремĕш тухăςри афоризмлăх традицийĕн турачĕ пек кăтартса панă. Кунта кĕртнĕ чăваш халăхĕн тăват йĕркеллĕ юррисене. Çав юрăсен ятне хальхи культура манма пуςланă терминпа – халăх ят панă ςавра юрăсем тесе кăтартнă, вăл юрă е унăн пĕр «вĕςленнĕ» ςаврăмĕ тенине пĕлтерет.
Паллă ςыравςă, этнограф, таврапĕлўςĕ, фольклорςă, куςаруςă, вĕрентўςĕ, тĕн ĕςлевςи Григорий Тимофеев (1878-1937) чăваш историне «Тăхăрьял» ятлă питĕ пысăк пĕлтерĕшлĕ ĕςĕпе кĕрсе юлнă. «Тăхăрьялăн» 2-мĕш кăларăмне ςĕнĕ материалсемпе пуянлатнă, «Ĕς хучĕсем», «Çырусем», «Асаилўсем» пайсене хушса панă.
Чăваш эпосĕ «Улăп» - халăхра упранса юлнă пысăк пуянлăх. Чăвашсем Улăп ςинчен ςўрекен паттăрла халап-юмахсене ăруран ăрăва, ламран лама каласа пырса паянхи куна ςитерме пултарнă; ςуйăн Хĕветĕрĕ вĕсене 60 ςул хушши пĕрчĕн-пĕрчĕн пухса, ςĕнетсе, сăвăласа эпос шайне ςитернĕ. Кĕнеке хĕрĕх юрăран тăрать.
Чувашский народный эпос «Улып» (Улăп) в наиболее полном варианте увидел свет в 1996 году. Поистине творческий подвиг совершил неутомимый собиратель фольклора, писатель Федор Сюин, всю жизнь посвятивший этому делу. «Улып» в его обработке – успешный союз литературного таланта и богатства народных преданий.
Народный эпос несёт в себе могучую энергию многих поколений и щедро делится этим бесценным даром с нынешней сменой. Каждая песнь – а их сорок – это гимн героическому прошлому чувашского народа. Добрый и мудрый великан Улып воплощает лучшие черты своих предков. Он пашет землю, водит стада, защищает родину от врагов и нечистой силы, чудесным образом путешествует по небу и разговаривает с торами-богами…
Кĕнекене чăваш халăх сăмахлăхĕн мĕнпур жанрĕн тĕслĕхĕсене кĕртнĕ. Тĕрлĕ вырăнта пурăнакан чăвашсен пултарулăхĕпе усă курнă. Юмах-халапра, сăвă-юрăра халăх кун-ςулĕ, йăли-йĕрки, шухăш-ĕмĕчĕ палăрса тăрать. Хрестоматие йышлă вулакан валли хатĕрленĕ, унпа вăтам тата аслă шкулсенче вĕренў хатĕрĕ вырăнне усă курма юрать.
Нумай томлă «Чăваш халăх пултарулăхĕ» ярăмăн çиччĕмĕш кĕнеки. Чăваш ачисен фольклорĕн пуххи – сăмах вĕççĕн çӳрекен хăйне уйрăм хайлавсемпе, ача-пăча йăли-йĕркипе çыхăннă вăйă-юрă тĕслĕхĕсемпе, ачасене ăса вĕрентес тĕллевпе каланă ваттисен сăмахĕсемпе тата ытти произведенисемпе паллаштарать.
Кĕнеке чăваш халăх культурипе, сăмахлăхĕпе тата пултарулăхĕпе интересленекенсемшĕн усăллă.
Четвертая книга многотомного свода чувашского фольклора представляет собой академическое, наиболее полное издание, включающее опубликованные и архивные материалы. В пословицах и поговорках в образной и лаконичной форме отражены социально-исторический, нравственный опыт чувашского народа, его философия. Тексты расположены по предметно-образным группам, основанным на оппозиционных тематических парах, и публикуются с сохранением языковых особенностей верховых низовых и средненизовых чувашей. Издание снабжено комментариями, предметным указателем и библиографией.
Книга адресована как широкому кругу читателей, так и специалистам, изучающим духовную культуру чувашского народа.
Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институчĕ кăларакан нумай томлă ярăмăн пĕрремĕш кĕнеки — халăх хайлалăхĕн авалхи жанрĕсен пуххи — чăваш ăс-хакăлĕн нумай ĕмер тăршшипе пухăнса пынă тĕслĕхĕсемпе паллаштарать. Унта сĕм аваллăхра йĕркеленнĕ хайла-хачмак та (мифсемпе легендăсем), каярахпа пулса кайнă хаймак-халап та вырăн тупнă.
Кĕнеке чăваш халăх историйĕпе, тĕнĕпе, сăмахлăхĕпе кăсăкпанакан кирек хăш вулаканшăн та усăллă.
Нараста юмахĕсем — Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институчĕ кăларакан «Чăваш халăх пултарулăхĕ» ярăмăн тăххăрмĕш кĕнеки (юмах пуххисен иккĕмĕш томĕ). Нараста юмахĕсенче аваллăх йĕрĕсем упранса юлнă, вĕсем пире чăвашăн кунçулне, тĕнчекурăмне лайăхрах ăнланма пулăшаççĕ.
Чăваш патшалăх гуманитарии ăслăлăхĕсен институчĕ кăларакан нумай томла «Чăваш халăх пултарулăхĕ» ярăмăн улттăмĕш кĕнеки – халăх сăмахлăхĕн авалхи жанрĕсен пуххи – сăнавсен, ĕненÿсен тесчĕсемпе, тĕлĕк пĕлтерĕшĕсемпе паллаштарать.
Кĕнеке чăваш халăх историйĕпе, тĕнĕпе, сăмахлăхĕпе кăсăкланакан кирек хăш вулаканшăн та усăллă.
Чувашское книжное издательство выпустило тиражом 1000 экземпляров очередную книгу многотомного свода чувашского фольклора. Одиннадцатый том серии посвящен топонимическим преданиям чувашей, сообщает пресс-служба издательства.
В книге представлены предания о происхождении географических названий в местах проживания чувашей. Тексты систематизированы по тематическому принципу и опубликованы с сохранением диалектных особенностей. Книга снабжена комментариями, предметным указателем и библиографией.
Составитель тома - кандидат философских наук, старший научный сотрудник Чувашского государственного института гуманитарных наук Ольга Терентьева.
Как и предыдущие тома серии, "Тавралăх халапĕсем" позиционируется как "академическое, наиболее полное издание, включающее опубликованные и архивные материалы".
Нумай томлă «Чăваш халăх пултарулăхĕ» кăларăмăн иккĕмĕш кĕнекинче чăваш халăх эпосĕн тексчĕсем – улăп халапĕсемпе эпосла поэмăсем, мифла пейĕтсемпе истори юррисем пичетленеςςĕ. Унта Н. Шелепи, С. Элкер, Çуйăн Хĕветĕрĕ тата ытти поэтсем ςак жанрпа сăвăласа ςырнă произведенисем те паллă вырăн йышăнаςςĕ.
В этом томе собрано богатое наследие устно-поэтического творчества чувашского народа, включающее опубликованные и архивные материалы. Тексты расположены по сюжетно-вариантным гнездам. За внешней простотой, незамысловатостью содержания сказок о животных скрываются глубокие, жизненно важные идеи, составляющие суть морального кодекса народа.
Из всего многообразия чувашских народных сказок составители выбрали для этого издания сказки о животных.
В настоящий сборник вошли сказки и легенды, записанные собирателями фольклора на протяжении почти ста лет. На русском языке в таком большом объёме чувашские сказки издаются впервые. Перевод выполнен известным русским писателем Семёном Шуртаковым.
«В сказках никто никого не поучает: быть добрым и храбрым — хорошо, а злым и трусливым — плохо. Но даже самый маленький читатель легко усваивает, что творить добро — дело достойное, похвальное, а делать зло — низкое и презренное», — говорил переводчик этих произведений С. Шуртаков. Сказки еще в раннем детстве дают первые уроки человечности, учат быть терпеливым, добрым, честным. В них отложились, выкристаллизовались за века нравственные понятия народа, его морально-этические установления, его жизненная философия.
Книга издана при финансовой поддержке Федерального агентства по печати и массовым коммуникациям в рамках Федеральной целевой программы «Культура России». Ее составителем является Г. Матвеева, художником – В. Бритвин. Перевод с чувашского на русский язык осуществили С. Шуртаков и С. Григорьев. В данный сборник вошли лучшие, отшлифованные веками произведения устного народного творчества. Книга состоит из трех разделов: сказки о животных, волшебные сказки и бытовые сказки. Простые, незамысловатые сказки о животных содержат глубокие, жизненно важные идеи. Интересны и поучительны волшебные сказки. В бытовых сказках высмеивается человеческая скупость, глупость и лень. Главным героем многих сказок выступает простой человек. Книга «Чувашские народные сказки» адресована широкому кругу читателей.
Кĕнекене тупмалли юмахсем, ваттисен сăмахĕсемпе каларăшсем, сумалли сăвăсем, хускануллă, сăмахлă вăйăсем, витлешмелли сăвăсем, сыпануллă сăвă-юмах, çавăн пекех Н. В. Ыдарайпа Г.А. Матвеева сăввисем кĕнĕ. Халăх сăмахлăхĕ çамрăк вулакана тавçăруллă та çаврăнăçуллă, ĕçчен те ырă кăмăллă пулма вĕрентет.
Вернуться
МБУ "Библиотека" г. Новочебоксарск, 2014